انواع لامپ uv
اشعه‌ی ماوراء بنفش (UV) در اطراف ما به شکل‌های مختلف وجود دارد. این اشعه علاوه بر شکل نور طبیعی خورشید، در بخش‌های صنعتی توسط لامپ لامپ ماورا بنفش به عنوان نور نامرئی کاربردهای متعددی دارد، از پخت رنگ و آزمایش غیر مخرب (NDT) گرفته تا تجزیه و تحلیل شیمیایی. این نور در حالی که فوایدی برای انسان دارد (از جمله تولید ویتامین D)، اما می‌تواند خطراتی برای سلامتی ایجاد کند. در این مطلب، انواع لامپ uv را معرفی و بررسی خواهیم کرد.
بررسی انواع لامپ uv
در مقیاس طیف نور، نوارهای UV را می‌توان بین اشعه‌ی گاما/ایکس و محدوده نور مرئی یافت. به طور خاص، محدوده‌ی UV موج کوتاه در طرف مقابل امواج مادون قرمز و امواج مایکروویو قرار می‌گیرد که گروهی از باندهای موج بلند هستند. اندازه‌گیری امواج UV بین 100 نانومتر تا 400 نانومتر است، اگرچه گاهی اوقات برای کاربردهای خاص به 430 نانومتر می‌رسد. در انتهای بالای محدوده‌ی UV، نوارها با طیف مرئی (400+ نانومتر) همپوشانی دارند و در نتیجه خروجی «بنفش» کمی قابل مشاهده است. محدوده‌ی اشعه‌ی ماوراء بنفش در انواع لامپ uv بر اساس اندازه‌گیری طول موجشان که بر حسب نانومتر است، به سه بخش UV-A، UV-B و UV-C طبقه‌بندی می‌شوند. هر گروه دارای مجموعه‌ای از ویژگی‌ها و کاربردهای منحصر به فرد خود است.
انواع لامپ UV نوع A
بر اساس برنامه های کاربردی انواع لامپ در دسته‌ی اول، باید به ویژگی‌های قوی مجهز شوند تا کاربرد آن‌ها ساده شود. در عمل‌آوری رنگ، از محافظ‌هایی در اطراف سر لامپ استفاده می‌شود تا از نفوذ نور و بهبود شدت باند UV جلوگیری شود. در کاربردهای اصلی و تجاری، انواع لامپ uv در دسته‌ی UV-A به طور گسترده‌ای به عنوان چراغ‌‌های سیاه یا لامپ چوب شناخته می‌شوند که از جمله نمونه‌های آن می‌توان به تخته‌های برنزه کننده اشاره کرد.
انواع لامپ UVB
باندهای UV-B بین 290 نانومتر تا 320 نانومتر هستند و مضرتر از نور UV-A در نظر گرفته می‌شوند. استفاده از انواع لامپ uv در این محدوده و قرار گرفتن در معرض پرتوهای UV-B می‌تواند منجر به سوختگی یا قرمزی پوست و همچنین افزایش خطر سرطان مرتبط با پوست شود. در زمینه‌های پزشکی و تحقیقات جنایی، نور UV-B برای تجزیه و تحلیل DNA با استفاده از ترانس‌لومیاتور استفاده می‌شود. علاوه بر این، لامپ‌های UV-B تجهیزات بسیار مهمی برای فتوتراپی هستند که برای درمان بسیاری از شرایط پزشکی مانند پسوریازیس طراحی شده‌اند. این نوع لامپ UV را می‌توان در محلول‌های رنگ، پوشش، چسب و مرکب نیز استفاده کرد. در مخازن حیوانات، نور UV-A/UV-B برای حفظ سلامت خزندگان و سایر حیوانات خانگی استفاده می‌شود. نوارهای نور به تنظیم رفتار طبیعی مانند تغذیه و جفت‌گیری کمک می‌کنند. برخی از حیوانات برای جذب کلسیم و سنتز ویتامین D3 به نور UV-B متکی هستند.
یو وی سی ضدعفونی کننده
در پایین‌ترین انتهای مقیاس UV، محدوده‌ی UV-C بین 100 نانومتر تا 280 نانومتر است. این نوع اشعه‌ی ماوراء بنفش به عنوان کوتاه‌ترین باند فرابنفش، خطرناک‌ترین نوع برای انسان نیز می‌باشد. در هوا، باندهای UV-C به دلیل وجود اکسیژن، راکد و ناکارآمد هستند. رایج‌ترین کاربرد انواع لامپ uv در این محدوده، ضدعفونی غیر تهاجمی در کارخانه‌های بسته‌بندی مواد غذایی و تولیدی است. هنگامی که نور اعمال می‌شود، DNA باکتری‌ها و دیگر موجودات مضر و میکروسکوپی را به هم می‌زند. سیستم‌های HVAC ممکن است مجهز به انواع لامپ UV برای ضدعفونی هوایی باشند. این محدوده‌ی اشعه‌ی ماوراء بنفش برای آزمایشگاه‌ها، اتاق‌های تمیز و بیمارستان‌ها مفید است. فیکسچرهای UV-C نیز در پخت رنگ تجاری کاربرد دارند. این نوار خاص برای سخت شدن پوشش‌های رویه استفاده می‌شود و آن‌ها را مقاوم‌تر و قابل اطمینان‌تر می‌کند.
تمام اشعه‌ی ماوراء بنفش UVC و بیشتر اشعه‌ی UVB توسط لایه‌ی ازن زمین جذب می‌شود، بنابراین تقریبا تمام پرتوهای فرابنفش دریافتی روی زمین UVA است. اشعه‌ی UVA و UVB هر دو می‌توانند بر سلامتی انسان تاثیر بگذارند. اگرچه اشعه‌ی UVA ضعیف‌تر از UVB است، اما به عمق پوست نفوذ می‌کند و در طول سال ثابت‌تر است. از آنجایی که اشعه‌ی UVC توسط لایه‌ی ازن زمین جذب می‌شود، خطر چندانی ندارد. برای کاهش اثرات مضر اشعه‌ی ماوراء بنفش، مهم است که همیشه در طول استفاده از انواع لامپ uv محافظت شود. بهترین روش‌ها شامل استفاده از عینک‌های مقاوم در برابر اشعه‌ی ماوراء بنفش و پمادها یا کرم‌های مخصوص پوست است.
منبع
