لامپ آفتابی یا مهتابی
طبق مطالعه‌ای که چند سال پیش در مجله بهداشت عمومی آمریکا منتشر شد، بیماری‌های چشمی که ناشی از قرار گرفتن در معرض شدید نورهای سرد و فلورسنت (مهتابی) هستند، به میزان 12 درصد افزایش یافته‌اند. بیایید به فضاهایی که بیشتر وقت خود را در آن می‌گذرانید، فکر کنید؛ در چه مرحله‌ای از اوقات خود در خانه یا محل کار، منابع نور لامپ آفتابی یا مهتابی و عوامل و تأثیرات لامپ عمومی آنها بر چشم خود را در نظر می‌گیرید؟ به هر حال شما با اهداف مختلفی مانند استراحت، کار و… در هر یک از این محیط‌ها قرار می‌گیرید و آخرین چیزی که به آن فکر می‌کنید، روشنایی آن محیط با لامپ آفتابی یا مهتابی است. اما نکته مهم این است که نوع نوری که شما استفاده می‌کنید و بیشتر در معرض آن هستید، نه تنها بر محیط، بلکه بر سلامت چشم شما هم تأثیر می‌گذارد. بنابراین انتخاب منبع روشنایی مناسب نیاز به بررسی دقیق دارد.
از چه چیزهایی در منابع نوری باید دوری کرد؟
لامپ‌های فلورسنت سفید مهتابی و سرد و لامپ‌های رشته‌ای، بیشترین اشعه ماوراء بنفش را از خود ساطع می‌کنند و بیشترین آسیب را به چشم شما می‌رسانند، اما خوشبختانه گزینه‌های متنوع دیگری برای انتخاب لامپ آفتابی یا مهتابی مورد نیاز شما وجود دارد. به گفته انجمن بینایی‌سنجی آمریکا، قرار گرفتن بیش‌ازحد در معرض نور آبی از منابعی مانند تلفن‌های هوشمند، تبلت‌ها و برخی از نورهای LED، باعث آسیب به چشم می‌شود. آنها همچنین اظهار می‌کنند که قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض نور خورشید، به ویژه در سنین نوجوانی و برای افرادی که از عینک آفتابی استفاده نمی‌کنند نیز می‌تواند منجر به آسیب چشم شود. وجه اشتراک این منابع نور این است که طول موج کوتاه‌تری دارند.
کدام لامپ آفتابی یا مهتابی را انتخاب کنیم؟
منابع نوری زیادی وجود دارند که می‌توانند جایگزین لامپ‌های مضر و پرمصرف شوند. این منابع نه تنها برای چشم شما ایمن‌تر هستند، بلکه مصرف انرژی کمتری نیز دارند. لامپ آفتابی یا مهتابی که با قیمت‌های متنوع و برای مصارف مختلف وجود دارند شامل موارد زیرند:
لامپ‌های آفتابی رشته‌ای
این لامپ‌های سنتی، طیف نوری گرم‌تری دارند که نسبت به لامپ‌های مهتابی سفید، اشعه ماوراء بنفش کمتری تولید می‌کند. قیمت این لامپ‌ها معمولاً ارزان‌تر از بقیه لامپ‌هاست، اما از نظر مصرف انرژی، بهینه نیستند؛ بنابراین احتمالاً در دراز مدت هزینه بیشتری از شما می‌گیرند.
لامپ‌های فول اسپکتروم
لامپ full spectrum ( به معنی طیف کامل) در واقع یک اصطلاح بازاریابی است که روی بعضی لامپ‌ها اعمال می‌شود. این نوع لامپ‌ها نور طبیعی خورشید را شبیه‌سازی کرده و یک تعادل در میزان روشنایی و کنتراست ایجاد می‌کنند. سازندگان لامپ فول اسپکتروم ادعا می‌کنند که این لامپ‌ها میزان خوانایی، درک رنگ و روحیه افرادی که در معرض آن قرار می‌گیرند را افزایش می‌دهند. لامپ‌های فول اسپکتروم همچنین دارای طیف رنگی کامل مرئی یا نامرئی نور هستند که باعث تقویت عمل فتوسنتز گیاهان می‌شوند؛ به همین دلیل به‌عنوان لامپ مخصوص گیاه نیز شناخته می‌شوند.
لامپ‌های LED
این لامپ‌ها کم‌مصرف‌ترین لامپ موجود در بازار هستند، اما تقریباً قیمت آنها هم نسبت به بقیه لامپ‌ها بالاتر است. لامپ‌های LED هیچ اشعه ماوراء بنفشی تولید نمی‌کنند و در طیف وسیعی از رنگ‌ها از جمله انواع لامپ آفتابی یا مهتابی موجود هستند. بسیاری از مردم معتقدند لامپ‌های LED صرفه‌جویی زیادی در مصرف انرژی ندارند، اما مطالعات نشان می‌دهد که انرژی مصرفی آنها به اندازه کمتر از 1/2 انرژی مصرفی لامپ‌های CFL و 1/8 تا 1/10 انرژی مصرفی لامپ‌های رشته‌ای معمولی است. لامپ‌های ال ای دی همچنین قابلیت استفاده با دیمر را دارند و می‌توان میزان روشنایی آنها را به دلخواه تنظیم کرد.
لامپ‌های فلورسنت فشرده (CFL)
لامپ‌های CFL اشعه ماوراء بنفش کمتری تولید می‌کنند و نسبت به لامپ‌های مهتابی رشته‌ای و لامپ‌های فلورسنت لوله‌ای، کم‌مصرف‌تر هستند. مصرف انرژی لامپ‌های CFL بیشتر از لامپ‌های LED است، اما معمولاً قیمت کمتری نسبت به آنها دارند. لامپ‌های CFL هم در انواع رنگ لامپ آفتابی یا مهتابی موجودند و قابلیت تنظیم نور با دیمر را دارند. بسیاری از مردم تصور می‌کنند که لامپ‌های CFL به دلیل دارا بودن جیوه در ساختار خود مضر هستند؛ درحالی‌که مقدار جیوه موجود در آنها بسیار کمتر از جیوه موجود در لامپ‌های لوله‌ای فلورسنت است. به طور کلی، استفاده از لامپ‌های CFL میزان جیوه‌ای که از طریق نورپردازی در محیط منتشر می‌شود را کاهش می‌دهد
منبع
